ကခ်င္ျပည္နယ္မွ တ႐ုတ္တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာ ၀ိေရာဓိ (သို႕မဟုတ္) အစိမ္းေရာင္ စီးပြားေရးေစ်းကြက္
(ေကာင္းေကာင္းေရးသည္)
EPN
ေဆာင္းပါး၊ ဇူလိုင္ ၉
ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နယ္ ဧရာဝတီျမစ္ကမ္းေဘးတစ္ေလွ်ာက္၊ ဝုိင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းႏွင့္ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ မိုးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္တစ္ေက်ာကုိ ၾကည့္ရင္ စိမ္းလန္းစိုေျပေနသည့္ ျမင္ကြင္းမ်ိဳးကုိ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သလို တစ္ခါတရံမွာလည္း မိုးျပာပူေဖာင္းမ်ား ခ်ိတ္ထားေသာ ကြင္းျပင္ကဲ့သုိ႔ ျမင္ေတြ႔ရပါသည္။
တခါတရံမွာ က်ျပန္ေရာ သစ္ငွပ္တိုမ်ားကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ၿပီး ျမင္ကြင္းမ်ားမွာ မ်က္စိတစ္ဆုံးျဖစ္သည္။ ထို ျမင္ ကြင္းမ်ိဳးကို ယင္းေဒသမ်ားသို႔ ေရာက္ခဲ့ဖူးသည့္ သူတုိင္း ေတြ႔ျမင္ရမည္ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အစိမ္းေရာင္ စီးပြားေရးနယ္ေျမသစ္လို႔ဆိုလို႔ရပါသည္။ ထိုျမင္ကြင္းမ်ိဳးကုိ ဖန္တီးေပးသည္မွာ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံမွ တရုတ္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက လုပ္ကို္င္ေနၾကသည့္ တရုတ္ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာ စုိက္ခင္းမ်ား ပင္ျဖစ္သည္။
ထိုသုိ႔ လွပေနသည့္ ရႈခင္းမ်ိဳးကို ျမင္ေတြ႔ရသည့္ ခံစားခ်က္ကို ရရွိေစသည့္အျပင္ ေဒသခံမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္ကိုလည္း ရရွိေစသည့္ တရုတ္တစ္သွ်ဳးငွက္ေပ်ာစိုက္ခင္းမ်ားကို ကခ်င္ျပည္နယ္ ျပည္သူ လူထုမ်ားက မစုိက္ပ်ိဳးရန္ ကန္႔ကြက္ၾကသည္။ ကန္႔ကြက္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာ စုိက္ပ်ိဳးမႈေၾကာင့္ ေရ၊ ေျမ၊ယာမ်ားႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္မ်ား ပ်က္စီးေစသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ကန္႔ ကြက္ရသည္ဟု တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းမ်ား ကန္႔ကြက္လႈပ္ရွားေနသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေျပာ သည္။
ဒါ့အျပင္ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ပ်ိဳးသည့္အခါ ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ားႏွင့္ ပုိးသတ္ေဆးမ်ား အလြန္အကၽြံ အသုံးျပဳမႈေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား ခႏၵာကုိယ္ အနာမ်ားျဖစ္ေပၚၿပီး ေဆးရုံ၊ ေဆးခန္းမ်ားအထိ ေဆးကုသ ခဲ့ရေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံလုံးဆုိင္ရာ တိုင္းရင္းသား ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား သမဂၢ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၏ နာယကျဖစ္သူ ဦးေသာင္းဦးက ယခုႏွစ္ မတ္လ ၆ ရက္ေန႔က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာသည္။
“တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြမွာ အလုပ္သားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တခ်ိဳ႕ျမစ္ႀကီးနားေဆးရုံမွာ တက္ေနတာလည္း က်ေတာ္တို႔သိပါတယ္။ ၾကားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူမွ အေလးမထားၾကဘူး။ ” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ယင္းတစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ပ်ိဳးမႈႏွင့္ ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားသို႔ သယ္ယူရာမွ လမ္းေၾကာင္းမ်ားမွ ရရွိ ေကာက္ခံထားသည့္ အခြန္ေငြမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း အခြန္ရရွိမႈႏွင့္ အသုံးျပဳမႈမ်ားကို ရွင္းရွင္း လင္းလင္းခ်ျပျခင္းမရွိေၾကာင္း ဦးေသာင္းဦးက ဆက္ေျပာသည္။
အဆုိပါ ငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းမ်ားတြင္ ဓာတ္ေျမၾသဇာႏွင့္ ပိုးသတ္ေဆးမ်ိဳးစုံကုိ အသုံးျပဳေနသည့္အတြက္ အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ က်န္းမာေရးထိခိုင္ႏုိင္ေၾကာင္းႏွင့္ ေရရွည္မ်ာ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား အ တြက္ ေျမယာစိုက္ပ်ိးရန္ ေျမဆီလႊာပ်က္စီးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚႏုိင္ေၾကာင္း မိုးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ငွက္ေပ်ာ စုိက္ခင္းမ်ားတြင္ ႏွစ္ၾကာလုပ္ကိုင္ခဲ့သူ ေဒၚေအးေအာင္က ေျပာသည္။
“ လူေတြကိုလည္း ေသေစႏုိင္ပါတယ္။ ႏြားဆုိလည္းေသပါတယ္။ ငွက္လည္းေသတယ္။ ၾကက္လည္းေသတယ္။ သက္ရွိသတၱဝါေတြအားလုံးေသေစတဲ့ ေဆးေတြလည္းရွိပါတယ္။ ” ဟု ဆိုသည္။
ထို႔အျပင္ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစိုက္ပ်ိဳးမႈတြင္ အသုံးျပဳေသာ ေဆးဝါးမ်ားကုိ ကိုင္သြယ္ပါက ေသြးအန္ ေစျခင္း၊ အစာအိမ္ေသြးေၾကာပ်က္စီးေစျခင္း အစရွိေသာ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း ေဒၚေအး ေအာင္က ဆက္ေျပာသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဒါက္တာခက္ေအာင္က ယခုလ ဇူလိုင္လ ၅ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္သည့္ အစုိးရ၏ တတိယ တစ္ႏွစ္တာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္မူ ငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းမ်ားတြင္ ဓာတ္ေျမၾသဇာႏွင့္ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားကုိ အလြန္အကၽြံ အသုံးျပဳျခင္းမရွိ ေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ စည္းကမ္းမဲ့စြာအသုံးျပဳမႈရွိေနသျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္အစုိးရအဖြဲ႔အေနျဖင့္ ၾကပ္ မတ္သြားမည္ဟု ေျပာသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရအေနျဖင့္ အစုိးရတာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ ကာလအခ်ိန္မွစတင္၍ တစ္သွ်ဴး ငွက္ေပ်ာကုိ ထပ္မံစုိက္ပ်ိဳးခြင့္မျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ လက္ရွိ စုိက္ပ်ိဳးေနေသာ ငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္ သက္၍ ေျမျပင္တြင္ ေျပာဆုိမႈမ်ားကို စစ္ေဆးေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၆-၁၇ ခုႏွစ္က ရရွိထားေသာ စာရင္းအရ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာ စုိက္ဧက ၆၃၀၀၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး ကုမၸဏီေပါင္း ၃၀ေက်ာ္မွ လုပ္ကိုင္ေနေၾကာင္း ျပည္နယ္ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္းဝန္ႀကီး ဦး ေက်ာ္ေက်ာ္ဝင္းက ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရရွိေသးသည့္အတြက္ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ပ်ိဳးသည့္ ေနရာမ်ားသည္ အစိုးရလက္လွမ္းမမီွေသာ ေနရာမ်ားျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ တကယ္ေျမျပင္၌ စုိက္ပ်ိဳးသည့္ စိုက္ဧကကို လက္ရွိအခ်ိန္အထိ စာရင္းျပဳစုႏုိင္ျခင္းမရွိေသးေၾကာင္း အစိုးရအဖြဲ႔က ေျပာသည္။
“ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရေသးတဲ့အတြက္ အစိုးရလက္လွမ္းမမွီတဲ့ေနရာမွာ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာအမ်ားႀကီး စိုက္ပ်ိဳးတားတာရွိတယ္။ အဲေတာ့ အဲလိုေနရာမ်ိဳးမွာ က်ေတာ္တို႔ဝန္ထမ္းေတြ သြားေရာက္ၿပီးမွ စာရင္းေကာက္တာမရွိတဲ့ အေနအထားျဖစ္တဲ့အတြက္ စာရင္းအတိအက်ေကာက္ယူႏုိင္ျခင္းမရွိပါဘူး” ဟု ဆည္ေျမာင္းဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္ေက်ာ္ဝင္းက ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သုေတသနလုပ္ခဲ့သည့္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္း မ်ား၏ အစိမ္းေရာင္စီးပြားေရးဝိေရာဓိ အစီရင္ခံစာ၏ ေဖၚျပခ်က္အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေဒသခံမ်ား ၏ ေျပာၾကားခ်က္အရေသာ္လည္းေကာင္း ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းဧက တစ္သိန္းေက်ာ္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အရင္အစိုးရလက္ထက္တုန္းကထက္ ယခုအစုိးရလက္ထက္တြင္ ဝိုးေမာ္၊ ျမစ္ႀကီးနား၊ ဗန္းေမာ္၊ မုိးေမာက္ႏွင့္ ေဒါ့ဖုန္းယန္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ပ်ိးလာမႈ ပိုမိုမ်ားျပားလာသည္ဟု လည္း ေဒသခံမ်ားႏွင့္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ယင္းတစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းမ်ားတြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံသားမ်ား တရားမဝင္ အလုပ္ဝင္ ေရာက္လုပ္ကိုင္မႈမ်ားလည္းရွိေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ရပ္ပိုင္းကလည္း ငွက္ ေပ်ာစိုက္ခင္းအတြင္း တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ တရုတ္ႏိုင္ငံသား ၁၀ ဦးေက်ာ္ခန္႔ကုိ ဖမ္းဆီးၿပီး တရုတ္ႏိုင္ငံသုိ႔ နယ္ႏွင္ဒဏ္ေပးခဲ့သည္ဟုလည္း သတင္းမ်ားအရ သိရသည္။
သို႔ေသာ္ လက္ရွိ ယင္းတစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းမ်ားတြင္ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္သည့္ တရုတ္ႏိုင္ငံသားဝင္ေရာက္သည္မွာ မဟုတ္မမွန္ေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ ဝင္ေရာက္လုပ္ကို္င္ေနျခင္းလည္း မရွိေၾကာင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာခက္ေအာင္က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ မီဒီယာ မ်ား၏ ေမးျမန္းမႈကို ေျဖၾကားခဲ့သည္။
အဆိုပါ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစိုက္ပ်ိဳးရာတြင္ အလြန္ျပင္းထန္ေသာ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားႏွင့္ ဓာတ္ေျမၾသဇာ မ်ားအသုံးျပဳေနသည့္အတြက္ လူႏွင့္ တိရစာၦန္မ်ား ထိခိုက္ေသေၾက ပ်က္စီးေနေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ ငွက္ေျပာစိုက္ခင္းမ်ား တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္တုိးခ်ဲ႕ စိုက္ပ်ိဳးလာၾကသည့္အတြက္ ေဒသခံမ်ား၏ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနေသာ ေျမဆုံးရႈံးမႈ၊ ေျမဆီလႊာပ်က္စီးမႈႏွင့္ ေရထုပ်က္စီးမႈမ်ား ျဖစ္ေစသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစိုက္ပ်ိဳးမႈကုိ ၾကပ္မတ္စိစစ္ေပးရန္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ အရပ္ ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေတာင္းဆိုသည္။
ယခုလက္ရွိအစုိးရလက္ထက္ ပိုမိုစိုက္ပ်ိဳးလာခဲ့သည့္အတြက္ ေဒသခံမ်ားက ဆႏၵျပပြဲျပဳလုပ္၍လည္း တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာအလိုမရွိေၾကာင္း ေတာင္းဆိုမႈကုိ ယခုအစိုးရလက္ထက္က ေတာင္းဆိုခဲ့ေသးသည္။ ထုိ႔အျပင္ ယခု ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ မတ္လကလည္း ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တြင္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္၍ ငွက္ ေပ်ာစုိက္ပ်ိဳးမႈ ရပ္တန႔္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
ဒါ့အျပင္ သတင္းမီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သက္ဆုိင္ရာမ်ားထံ စာပုိ႔၍ေသာ္လည္း ေကာင္း တင္ျပေနၾကေသာ္လည္း အစိုးရမွ တစ္စုံတရာ ေျဖရွင္းမႈမရွိေပ။ ယခု တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာ စုိက္ ပ်ိဳးေနမႈသည္ အစိုးရမွ တရားဝင္ခြင့္မျပဳထားေၾကာင္း ေျပာဆိုေသာ္လည္း ငွက္ေပ်ာစိုက္ခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည္နယ္အစိုးရအေနျဖင့္ ထိေရာက္ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မရွိေသာေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား က အားမလုိအားမရျဖစ္ေနသည္။
သုိ႔ိေသာ္ တရုတ္တစ္သွ်ဴးဌက္ေပ်ာျခံမ်ားကို ပိတ္သိမ္းလိုက္လွ်င္ ယင္းငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းတြင္ လုပ္ကိုင္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း ျပဳေနသည့္ လူထုတစ္သိန္းေက်ာ္မွာ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာမ်ားႏွင့္ အျခား လူမႈေရးျပႆနာမ်ား ျဖစ္ေပၚလာနိုင္ေၾကာင္း ကခ်င္ျပည္နယ္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ခက္ေအာင္က ဇူလိုင္လ ၅ရက္ေန႕ကျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရ တတိယ ၁နွစ္တာ သတင္း စာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားလိုက္သည္။
“တရားမ၀င္ဘူးဆိုတာေတာ့သိတယ္ ေတြ႕တယ္။ က်ြန္ေတာ္တို႕အစိုးရအေနနဲ႕ပိတ္သိမ္းလိုက္မလား ပိတ္သိမ္းလိုက္ရင္ ေနာက္ဆက္တြဲေတြက ဘာေတြျဖစ္လာနိုင္မလဲ လူမႈေရးျပႆနာေတြအမ်ားၾကီး ျဖစ္လာနိုင္တယ္။ ၂၀၁၆ခုနစ္ေလာက္ကတည္းက ဌက္ေပ်ာျခံေတြမွာ ေန႕စားနဲ႕ အသက္ေမြး ၀မ္းေၾကာင္း လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြ ၁သိန္းခြဲေလာက္ရွိတယ္ အခုဆို အဲ့ထက္ေတာင္မကဘူး”ဟု ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာသည္။
ထုိေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ား ေပၚေပါက္လာႏုိင္သည့္အတြက္ တရားမဝင္ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစိုက္ ပ်ိဳးလုပ္ကိုင္မႈကို ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ေရာက္ရွိေအာင္ တစ္ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာသည္။
ျပည္သူလူထုသာ အမိအဖျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္သူ႔အစုိးရျဖစ္ေၾကာင္း ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ ေသာ လက္ရွိအစုိးရအေနျဖင့္ လူထု၏ သေဘာထား ေတာင္းဆုိမႈကုိ လ်စ္လွ်ဴရႈေနၿပီလားဟု ေဝဖန္ သုံးသပ္မႈမ်ားကလည္း ျမွင့္တက္လာသည္။ ငွက္ေပ်ာစိုက္ခင္းမ်ားတြင္ လုပ္ကို္င္သူမ်ားသည္ ေဒသခံ မ်ားဟု အစုိးရက သတ္မွတ္ထားေသာ္လည္း အမွန္တကယ္ လုပ္ကိုင္ေနၾကသူမ်ားသည္ ရပ္ေဝးမွ လာ ေရာက္လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ ေရြ႕ေျပာင္း လုပ္သားမ်ားျဖစ္သည္။
ထို႔အျပင္ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းမ်ားမွ ရရွိေသာ အခြန္ဝင္ေငြမ်ားႏွင့္ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးလုပ္ ေဆာင္ရာမွ ေကာက္ခံရရွိသည့္ အခြန္အခမ်ားသည္ မည္မွ်ရရွိိ္ၿပီး ျပည္နယ္အတြင္း မည္သည့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အသုံးျပဳေနသည္ကို ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ခ်ျပေပးရန္လည္း လိုအပ္သည္။ အတည္မျပဳ ႏုိင္ေသာ အရပ္သတင္းမ်ားအရ တစ္သွ်ဴးစိုက္ခင္းမ်ားမွ ရရွိေသာ အခြန္ဝင္ေငြသည္ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
ငွက္ေပ်ာစုိက္ခင္းမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ၾကျခင္းျဖင့္ မိသားစု ဝမ္းစာေရးဖူံလုံသည္ဟုဆိုေသာ္လည္း ေဒသခံမ်ားက ယင္းအက်ိဳးမ်ားကုိ မခံစားရေပ။ ေရြ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ တရုတ္ႏုိင္ငံသားမ်ား အတြက္သာ အက်ိဳးစီးပြားျဖစ္ထြန္းသည္။ ေဒသခံမ်ားမွာ ေျမယာမ်ား ဆုံးရႈံးလုိက္ရသလို တျခားေသာ လယ္ယာေျမျပႆနာမ်ားလည္း ခံစားေနရေၾကာင္း သိရသည္။
ယခု တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိက္ပ်ိဳးမႈကုိ ယခင္အစိုးရလက္ထက္က ေဒသခံမ်ား ဘိန္းအစားထုိးစိုက္ပ်ိဳးေရး အတြက္ ခြင့္ျပဳေပးထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဒါက္တာခက္ေအာင္က ၿပီးခဲ့ေသာ အစိုးရတစ္ႏွစ္ တာလုပ္ေဆာင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာဆုိခဲ့ေသးသည္။ ေျမျပင္မွာ အမွန္ျပင္ ဘိန္းအစားထုိး လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္မႈရွိမရွိကုိ ေျမျပင္ကြင္းဆင္းေစလိုသည္။
တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာစုိပ်ိဳးမႈကုိ အစုိးရမွ ျပတ္ျပတ္သားသား ေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ျပည္သူ လူထုမ်ားမွလည္း ေတာင္းဆိုေနၿပီ။ ယခု ကခ်င္ျပည္နယ္မွ ထြက္ရွိေသာ တစ္သွ်ဴးငွက္ေပ်ာအပါအဝင္ အဖုိးတန္ရတနာမ်ားသည္ အျခားေသာ ႏုိင္ငံမ်ားအတြက္သာ အက်ိဳးျပဳေနသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသည္။
ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ လူမႈဘဝမွာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာျခင္းမရွိသည့္အျပင္ မိမိျပည္နယ္အ တြင္းမွ ေျမယာမ်ားကုိပါ သူမ်ားအတြက္ အလုပ္အေကၽြးျပဳေနသည္။ ဒါ့အျပင္ တျခားလူမႈေရးျပႆနာ မ်ားလည္း ရင္ဆုိင္ႀကဳံေတြ႔ေနရသည္ကို အစိုးရမွ ေျမျပင္ကြင္းဆင္းစိစစ္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိၾကသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ တရုတ္တစ္သွ်ဴးဌက္ေပ်ာစိုက္ခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ သုေသတနျပဳလုပ္ထားသည့္ “အစိမ္းေရာင္ စီးပြားေရး ၀ိေရာဓိ”အစီရင္ခံစာအရ ဌက္ေပ်ာ စိုက္ခင္း မ်ားေၾကာင့္ ဘဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ လူမႈေရး၊ စီးပြာေရး၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ရပ္ရြာေရ ရွည္တည္တံ့ဖြံ႕ျဖိဳးမႈမ်ားမွာ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုးက်ိဳးပိုမ်ားေနေၾကာင္း အခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပထားသည္။