လျှပ်စစ်အခက် ပြည်သူ့အကြပ်

EPN

မွဈကွီးနား၊ စကျတငျဘာလ ၈ ရကျ။

မငျးသနျ့ ရေးသားသညျ။

မလိယနျ ရလှေောငျတမံ အနီးမှာရှိတဲ့ ဓါတျအားလိုငျး KV ကွိုးတှေ ပွတျတောကျသှားခဲ့တဲ့အတှကျ ကခငြျပွညျနယျ မွဈကွီးနားမွို့ ရပျကှကျအမြားစုမှာဆိုရငျ ၄ နာရီခွား အလှည့ျကြ မီးပေးစနဈကို ဩဂုတျလ ၂ ရကျနေ့က စတငျပွီး ကငြ့ျသုံးလာခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ အဲ့ဒီနရောမှာ တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနတေဲ့အတှကျ ပကြျနတေဲ့ ဓာတျအားကွိုးတှကေို သှားရောကျပွုပွငျဖို့ အခကျအခဲတှေ ရှိတယျလို့ ဘူးဂါးလြှပျစဈဓါတျအားဖွန့ျဖွူးရေး ကုမ်ပဏီက ထုတျပွနျထားတာကိုလညျး တှေ့ရပါတယျ။ အခုလို တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ လြှပျစဈဖွန့ျဖွူးရေး နရောမှာ အခကျအခဲတှေ ဖွဈပေါျစသေလို ပွညျသူတှေ အနနေဲ့လညျး အကွပျအတညျးတှနေဲ့ ရငျဆိုငျကွုံတှေ့ရတာပဲ ဖွဈပါတယျ။

လြှပျစဈဟာဆိုရငျ တိုးတကျလာတဲ့ ဒီဘကျခတျေနောကျပိုငျးမှာ မရှိမဖွဈ အရေးပါတဲ့ ကဏ်ဍတဈခုအဖွဈ ရပျတညျလာပါတယျ။
လူတနျးစားအလှှာစုံရဲ့ လူမှုရေး၊ စီးပှားရေး၊ ပညာရေးကအစ ကဏ်ဍစုံလငျစှာ အရေးပါတဲ့ အရာတဈခု ဖွဈပါတယျ။ အခုလို လြှပျစဈမီး ပွတျတောကျမှုတှေ ဖွဈပေါျလာရငျ အခွခေံလူတနျးစား ပွညျသူတှပေဲ အမြားဆုံး ဆိုးကြိုးကို ခံစားရတာပါ။ အခုဆိုရငျ အလှညျ့ကစြနဈနဲ့ မီးပေးလာတာဟာ တဈလကြောျ ကွာမွငျ့လာပွီပဲ ဖွဈပါတယျ။ ဒီလို “ရကျ” ကနေ “လ” အဖွဈ ပွောငျးလဲလာတဲ့ အခါမှာတော့ ပွညျသူတှအေတှကျ အဘကျဘကျကနေ ခကျခဲကွပျတညျးမှုတှနေဲ့ ကွုံတှေ့လာတာပဲ ဖွဈပါတယျ။

ဘာ့ကွောငျ့လဲဆိုရငျ ၄ နာရီလာ၊ ၄ နာရီပကြျ ဆိုပမေယျ့ မီးလာခြိနျ ၄ နာရီကို အပွညျ့အဝ မရရှိလို့ပဲ ဖွဈပါတယျ။ လြှပျစဈမီး အပွညျ့အဝ မရရှိတဲ့အတှကျ အိမျရှငျမတှေ အတှကျလညျး အခကျအခဲတှမြေားစံာ ကွုံတှေ့စပေါတယျ။ ထမငျးဟငျး ခကြျတာကအစ ဂကျဈမီးဖို၊ မီးသှေးမီးဖိုတှကေို အသုံးပွုလာရတဲ့အတှကျ အပိုကုနျကစြရိတျတှေ မွငျ့တကျလာစပေါတယျ။ အခုလို အဘကျဘကျက ကုနျစြေးနှုနျးတှေ ကွီးမွငျ့နတေဲ့ အခြိနျမှာ အောကျခွလေူတနျးစားတှအေတှကျ နေ့စဥျစားဝတျနရေေးကို ရုနျးကနျနရေတာပါ။ အပိုကုနျကငြှတှေကေို လြှော့ခနြရေတဲ့ အခြိနျမှာ ခုလို လြှပျစဈပုံမှနျ မရရှိခွငျးကလညျး အကွပျအတညျးတဈခု ဖွဈလာပါတယျ။

လြှပျစဈမီးကို အလှညျ့ကပြေးဝတေဲ့ အခြိနျကစပွီး အိမျရှငျမတှအေတှကျ စတငျရငျဆိုငျရတဲ့ ပွသနာက ခကြျပွုတျရေး ဆိုတဲ့အတိုငျး အစားအသောကျတှေ ခကြျပွုတျဖို့ကို ကွိုတငျပွငျဆငျမှုတှေ ပွုလုပျလာရပါတယျ။ အိမျရှငျမတှအေတှကျ အရေးအကွီးဆုံး ခကြျပွုတျခြိနျတှကေ မနကျအစောပိုငျးနဲ့ ညနခေငျး အခြိနျတှပေါပဲ။ မွနျမာလူမြိုးတို့အတှကျ နံနကျစောစော သံဃာတောျတှကေို ဆှမျးလောငျးဖို့အတှကျ အမှီခကြျပွုတျရပါတယျ။ နောကျပွီး ကလေးတှေ ကြောငျးသှားဖို့၊ ဝနျထမျးသမားတှအေတှကျ ထမငျးခြိုငျ့အမှီ ခကြျပွုတျရပွနျပါတယျ။ ဒီလိုအခြိနျတှကေို မီးပုံမှနျပေးဖို့အတှကျ အိမျရှငျမတှေ အလိုလားဆုံးပဲ ဖွဈပါတယျ။ နောကျတဈခုက လြှပျစဈမီးကို အခြိနျပိုငျး ပေးတယျဆိုတဲ့ နရောမှာလညျး အခြိနျမှနျ တိတိကကြြ ပေးဖို့လိုအပျပါတယျ။ မီးလာဖို့ သတျမှတျထားတဲ့ အခြိနျမှာပဲ မီးပွတျတောကျမှုတှေ ရှိနတောကွောငျ့ မလိုလားအပျတဲ့ ခကြျပွုတျနတေဲ့ ထမငျး၊ ဟငျး ပကြျစီးတာတှေ၊ မီးအဝငျ၊ အထှကျကွောငျ့ ပေါငျးအိုး၊ ဒယျအိုးနီ အစရှိတဲ့ လြှပျစဈသုံးပစ်စညျး ပကြျစီးမှုတှလေညျး မကွာခဏ ဖွဈပကြျနတောကွောငျ့ပါပဲ။

လြှပျစဈမီးမရှိတဲ့အတှကျ ထငျးမီး၊ မီးသှေးမီး၊ ဂကျဈအိုးတို့ကို ပွောငျးလဲအသုံးပွု လာရပါတယျ။ ဒီလို အသုံးပွုတဲ့နရောမှာလညျး တိုကျခနျးနသေူတှအေတှကျ အဆငျမပွမှေုတှေ ရှိလာပါတယျ။ ခုနောကျပိုငျး တိုကျခနျးပွငျဆငျမှုတှကေ အဲယားကှနျး အသုံးပွုဖို့နဲ့၊ ခွငျအန်တရာယျ ကာကှယျဖို့အတှကျ ပွငျဆငျဆောကျလုပျ လာကွတဲ့အတှကျ ထငျး၊ မီးသှေး အသုံးပွုရာမှာ အဆငျမပွမှေုတှကေို တှေ့လာရပါတယျ။ အလုံပိတျအခနျးတှနေဲ့၊ ထငျး၊မီးသှေးက ဘယျလိုမှ အဆငျမပွနေိုငျပါဘူး။ ဂကျဈအိုးကို အသုံးပွုကွပွနျတော့လညျး ဂကျဈ အိုးဖွညျ့ရတဲ့ ဒုက်ခတှကေို တှေ့မွငျလာရပါတယျ။ ပုံမှနျ လြှပျစဈမီးကိုသာ အဓိက အသုံးပွု နသေူအတှကျ အခွားအရာတှေ (ထငျး၊ မီးသှေး၊ ဂကျဈ စသညျ့) ကိုပွောငျးသုံးရတဲ့ အခါမှာ အခကျအခဲတှကေို ကွုံတှေ့လာရသလို မလိုလားအပျပဲ အပိုကုနျကမြှုတှကေိုပါ ထပျပွီးကွုံတှေ့ လာခဲ့ရပါတယျ။ အခုလို အဘကျဘကျက ကုနျစြေးနှုနျးတှေ မွငျ့တကျလာတဲ့အခြိနျ အိမျရှငျမတှအေနနေဲ့ အပိုကုနျကမြှုတှကေို တတျနိုငျသမြှ ထိနျးနရေတဲ့ ကာလလညျးဖွဈပါတယျ။

စီးပှားရေး လုပျငနျးတှမှော ဆိုရငျလညျး လြှပျစဈမီး ပုံမှနျမရရှိတာက ထုတျလုပျမှု ကုနျကစြရိတျတှကေို မွငျ့တကျစပေါတယျ။ အခုလို စကျသုံးဆီစြေးတှေ အဆမတနျ မွငျ့တကျနတေဲ့အခြိနျ မီးစကျကို အသုံးပွုရတဲ့အတှကျ ကုနျကမြှုစရိတျ ကာမိအောငျ ထုတျကုနျတှကေို စြေးမွှငျ့ရတဲ့အတှကျ သုံးစှဲသူ ပွညျသူတှအေတှကျ ပိုမိုခကျခဲစပေါတယျ။ ထုတျလုပျမှု ကုနျကစြရိတျ၊ သယျယူစရိတျ၊ အလုပျသမားစရိတျ စတဲ့ အဆငျ့ဆငျ့ စြေးနှုနျးမွငျ့တကျလာမှုက သုံးစှဲသူပွညျသူတှဆေီကို ရောကျတဲ့အခါမှာတော့ ကွောကျစရာကောငျးလောကျတဲ့ အနအေထားတဈခုကို ရောကျရှိသှားစပေါတယျ။

အသေးစားစကျမှု၊ လကျမှု လုပျငနျးတှရေော၊ အကွီးစား စကျရုံအလုပျရုံတှပေါ လုပျငနျးလညျပတျဖို့ အတှကျဆိုရငျ အရေးကွီးတဲ့ အခနျးကဏ်ဍတဈခုက လြှပျစဈမီး အပွညျ့အဝရရှိဖို့ပါပဲ။ လြှပျစဈမီး အပွညျ့အဝ ရရှိမှသာလငြျ လုပျငနျးတှကေို အောငျမွငျစှာ လညျပတျနိုငျမှာ ဖွဈပါတယျ။ အခုလို လြှပျစဈမီး ပုံမှနျမရရှိခွငျးကလညျး အသေးစားစကျမှု၊ လကျမှု လုပျငနျးတှအေတှကျ အခကျအခဲတဈခုကို ရငျဆိုငျနရေတာပါပဲ။ လြှပျစဈ မရရှိတဲ့အတှကျ လုပျငနျးမှာ ထုတျ လုပျမှု ကုနျကစြားရိတျတှကေအစ တိုးမွငျ့လာပါတယျ။ ခုလိုမြိုး ဆီစြေးတှကေအစ မွငျ့တကျနတေဲ့ ကာလမှာဆိုရငျ လုပျငနျးတှေ ရပျနားရတဲ့အထိ ဖွဈပေါျခဲ့ပါတယျ။ ဒါတှဟော ဒသေတှငျး ဆုံးရှုံးမှု တဈခုလို့ ဆိုရမှာပဲ ဖွဈပါတယျ။

နိုငျငံတဈခု၊ တိုငျးဒသေကွီးတဈခု၊ ပွညျနယျတဈခု တိုးတကျဖို့ဆိုတာက လြှပျစဈက အငျမတနျမှ အရေးပါလှပါတယျ။ ပွညျနယျအတှငျး မငွိမျသကျသမြှ လြှပျစဈကို ပွညျ့ဝစှာ ထုတျလုပျနိုငျဖို့က အလှမျးဝေးနမှောဘဲ ဖွဈပါတယျ။ လြှပျစဈတာဝါတိုငျတှေ ဖောကျခှဲဖိကျဆီးတာ၊ ဓာတျအားလိုငျးတှကေို ဖွတျတောကျတာက ပွညျသူတှကေို အဓိက အကြိုးသကျရောကျတာပဲ ဖွဈပါတယျ။

လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖွနျ့ဖွူးနတေဲ့ လြှပျစဈဓာတျအားရဲ့ ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးကို ရအေားလြှပျစဈကနေ ထုတျယူ အသုံးပွု နတော ဖွဈပါတယျ။ မွနျမာတဈနိုငျငံလုံး အတိုငျးအတာအနနေဲ့ လြှပျစဈဓာတျအားလိုအပျခကြျဟာ မဂ်ဂါဝပျ ၂၀၀၀၀ ကြောျဖွဈပမေယ့ျ အမှနျတကယျ ထုတျလုပျနိုငျတဲ့ ပမာဏကတော့ မဂ်ဂါဝပျ ၃၀၀၀ ကြောျပဲ ထုတျယူနိုငျသေးတာ ဖွဈပါတယျ။

လြှပျစဈဓါတျအား ရရှိသုံးစှဲနတေဲ့ဒသေတှကေလညျး ဓါတျအားအပွည့ျအဝရခငြျကွတယျ။ လြှပျစဈဓါတျအား မရသေးတဲ့ ဒသေတှကေလညျး ဓါတျအားရယူ အသုံးပွုလိုစိတျ ပွငျးပွကွပါတယျ။ ဒါပမေယျ့ မွနျမာ့လြှပျစဈဟာ မဝရစော အဆင့ျကနတေိုး မလာသေးပါဘူး။ မွနျမာလြှပျစဈနဲ့ ပတျသကျပွီး အကွံကောငျး၊ ဉာဏျကောငျး မထှကျတာကွောင့ျ သဈတော ပွုနျးတီးရသလို ဂဟေစနဈလညျး ပကြျယှငျးရပါတယျ။

အခုလို “လပြျစဈအခကျ ပွညျသူ့အကွပျ” ဆိုတဲ့အတိုငျး တာဝနျရှိသူတှေ အနနေဲ့လညျး ပွတျတောကျသှားတဲ့ ဓာတျအားလိုငျး KV ကွိုးတှကေို ပွနျပွုပွငျဖို့အတှကျ အခကျအခဲတှနေဲ့ ကွုံတှေ့နရေသလို ပွညျသူတှေ အနနေဲ့လညျး အဘကျဘကျက ကုနျစြေးနှုနျးတှေ ကွီးမွငျ့လာတဲ့အတှကျ အကွပျအတညျးတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတာပဲ ဖွဈပါတယျ။ ပွညျသူ့အတှကျ ပွညျသူသာလငြျ အားကိုရာ ဆိုတာထကျ ပွညျသူ့အကြိုးကို မြှောျကိုးပွီး ရှေ့ကနေ မားမားမတျမတျ ရပျတညျပေးမယျ့ တရားဝငျ အဖှဲ့အစညျးတဈခု လိုအပျနတောပဲ ဖွဈတာကွောငျ့ ပွညျ့သူ့အကြိုးအတှကျ ကိုယျ့ကြိုးမဖကျတဲ့ အဖှဲ့အစညျး ပေါျပေါကျလာစရေေး ရေးသားအကွံပွုလိုကျ ရပါတယျ။

Photo – Crd