စာသငျခြိနျတိုးမွှင့ျ သတျမှတျခွငျးနှင့ျ အစမျးသပျခံပညာရေး
EPN Article
ဆောငျးပါး၊ ဇနျနဝါရီ ၂၆
ပညာရေးဝနျကွီးဌာနအခွခေံပညာဦးစီးဌာန မွနျမာနိုငျငံစာစဈဦးစီးဌာနနပွေညျတောျက ၂၀၁၉ ဒီဇငျ ဘာ ၂၀ ရကျတှငျ ကြောငျးတှငျးစာမေးပှဲမြားနှင့ျ တက်ကသိုလျဝငျစာမေးပှဲမြားကို မတျလအတှငျးစဈဆေးရမညျ ဟု ညှှနျကွားခကြျတဈစောငျ ထုတျပွနျခဲ့သညျ။ ထုတျပွနျခကြျထဲတှငျ Grade – 5 နှင့ျ Grade – 9 စာမေးပှဲမြား ကို ၂၀၂၀ ဖဖေောျဝါရီ ၂၄ ရကျမှ မတျ ၃ ရကျအတှငျးကငြျးပရနျ၊ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ တက်ကသိုလျဝငျစာမေးပှဲမြား ကို ၂၀၂၀ မတျ ၁၁ ရကျမှ မတျ ၂၀ အတှငျးကငြျးပရနျ၊ ကနြျရှိနတေဲ့ ကြောငျးတှငျးစဈ စာမေးပှဲမြားကို ၂၀၂၀ မတျ ၂၃ မှ မတျ ၃၁ အတှငျး (စနနှေင့ျ တနငျ်ဂနှနေေ့ ကြောငျးပိတျရကျမှအပ) ကငြျးပရမညျဟု ဖောျပွထား သညျ။ ယငျးထုတျပွနျခကြျအရ အခွခေံပညာကြောငျးသားကြောငျးသူမြားသညျ မတျလကုနျသညျအထိကြောငျး တကျရတော့မညျ ဖွဈသညျ။
ယငျးကိစ်စနှင့ျပတျသကျပွီး ဆရာဆရာမမြား၊ ကြောငျးသားကြောငျးသူမြား၊ မိဘပွညျသူမြားက မဖွဈ သင့ျကွောငျး အကြိုးသင့ျ အကွောငျးသင့ျ သကျဆိုငျရာသို့ တငျပွခဲ့ကွသညျ။ သို့သောျလညျး သကျဆိုငျရာက မညျသည့ျ တုံ့ပွနျမှုကိုမှ မပွုလုပျခဲ့သလို မညျသည့ျ ရညျရှယျခကြျဖွင့ျ ထိုသို့ စီစဉျဆောငျရှကျခဲ့သညျကိုလညျး တိတိကကြြ ထုတျပွနျထားခဲ့ခွငျး မရှိပေ။
မီဒီယာမြားကလညျး ၂၀၂၀ ဇနျနဝါရီ ၂ ရကျက နပွေညျတောျ နယျမွေ ပဉြျးမနားမွို့နယျ အမှတျ (၂) အခွခေံပညာအထကျတနျးကြောငျးတှငျ ပွုလုပျသည့ျ ဆှေးနှေးပှဲတဈခု တှငျ ပညာရေးဝနျကွီးဌာန ပွညျထောငျစုဝနျကွီးဒေါကျတာမြိုးသိမျးကွီးကို မေးမွနျးခဲ့ကွသညျ။ ပွညျထောငျစု ဝနျကွီးက “ ဆရာဆရာမတှေ ကြောငျးကို မတျ ၃၁ ရကျနေ့အထိ လုပျပေးတယျ။ အဓိက နံပါတျတဈကဘာလဲ။ နိုငျငံရဲ့ စီးပှားရေး ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျဖို့ဆိုရငျ မိဘတှေ အလုပျကို ကွိုးစားပွီး လုပျဖို့လိုတယျ။ သူ့ရဲ့ကလေးက ကြောငျးအစောကွီး ပိတျမယျဆိုရငျ ကလေးတှကေို ထိနျးဖို့အတှကျ သူသညျ အလုပျတဈဖကျနဲ့ဆိုရငျ ခကျပါ တယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ကြှနျတောျတို့က မိဘတှကေို သူတို့တှရေဲ့ အလုပျထဲမှာ အလုပျကို အောငျမွငျအောငျ အာရုံစူးစိုကျမှုအပွည့ျနဲ့ လုပျငနျးတှကေိုေ အာငျမွငျအောငျ လုပျစလေိုပါတယျ” ဟုပွောကွားခဲ့သညျ။
ပညာရေးဝနျကွီးဌာန ပွညျထောငျစုဝနျကွီး၏ အခွခေံပညာကြောငျးမြား စာသငျခြိနျကာလတိုးမွှင့ျ လိုကျသည့ျ ရညျရှယျခကြျကို ကွားသိပွီးနောကျပိုငျး ပညာရေးလောကတှငျ ဆူညံပှကျလောရိုကျကုနျသညျ။ ဆရာဆရာမ၊ မိဘပွညျသူမြား၊ ပညာရေးလေ့လာသူမြားအားလုံး အုံကွှလာပွီးတဈဦးခငြျး သောျလညျးကောငျး၊ အဖှဲ့လိုကျသောျလညျး ကောငျးကန့ျကှကျမှုမြား လုပျဆောငျခဲ့ကွသညျ။
မွနျမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာဆရာ ဆရာမမြား အဖှဲ့ခြုပျက “အခွခေံပညာကြောငျးမြား၏ ပညာသငျကာလအား မတျလကုနျအထိ သတျမှတျခွငျးအပေါျ ပွငျဆငျမှု မပွုလုပျပါကအစိုးရ၏ ၂ဝ၂ဝ ရှေးကောကျပှဲအား ကူညီလုပျဆောငျခွငျး မပွုလုပျဘဲ ဆန့ျကငြျမညျ” ဟု သဘောထားထုတျပွနျခဲ့သညျ။ ထို့နောကျပိုငျး ဆရာဆရာမမြား၊ ကြောငျးသားကြောငျးသူမြားက ဖဲကွိုးစိမျး လှုပျရှားမှုကို လုပျဆောငျပွီး စာသငျခြိနျကာလတိုးမွှင့ျခွငျးကို ကန့ျကှကျခဲ့ကွသညျ။ ယနေ့အထိ ဖဲကွိုးစိမျး လှုပျရှားမှုမြား၊ ကန့ျကှကျဆန်ဒပွမှုမြားကို ဆောငျရှကျနကွေသောျလညျး ပညာရေးဝနျကွီးဌာနဘကျမှ ဖွူသညျ မညျးသညျ တုံ့ပွနျမှု တဈစုံတဈရာကို မရရှိသေးပေ။
တကယျတမျးတှငျ လကျရှိရေးဆှဲထားသော သငျရိုးသဈသငျခနျးစာမြားသညျ သီတငျးပတျ ခွောကျပတျ စာ ဖဖေောျဝါရီလကုနျအထိသာ ရေးဆှဲထားခွငျးဖွဈပွီး မတျလကုနျအထိ စာသငျကာလတိုးမွှင့ျလိုကျရုံနှင့ျ ကြောငျးသား ကြောငျးသူမြား၏ ပညာရညျကို ထူးခွားစှာတိုးတကျလာစမေညျ မဟုတျပေ။ ပညာရေးဝနျကွီးဌာန သညျ ဆရာ၊ ဆရာမမြား၊ မိဘမြား၊ ကြောငျးသား၊ ကြောငျးသူမြား၏ အခကျအခဲမြားကို လစြျလြူရှုကာ အောကျခွေ၏ သဘောထားဆန်ဒ မပါဝငျဘဲ အတငျးအဓမ်မပွု စာသငျကာလတိုးမွှင့ျမှုပွုခွငျးသညျ ဒီမိုကရစေီ စနဈကို ဆန့ျကငြျရာရောကျပွီး ရှေးကောကျခံအစိုးရ၏ ပုံရိပျကိုလညျး ကဆြငျးစသေညျ။ ထို့အပွငျ စာသငျခြိနျ ကာလတိုးမွှင့ျခွငျးနှင့ျပတျသကျပွီး ပညာရေးဝနျကွီးဌာန ပွညျထောငျစုဝနျကွီး၏ ပွောစကားမြားသညျ အခွေ အမွဈ မရှိရုံသာမက ဆရာဆရာမမြားကိုပါ စောျကားရာ ရောကျနသေညျ။
ကြောငျးဖှင့ျကာလကို မတျလကုနျအထိ သတျမှတျဆောငျရှကျခွငျးနှင့ျ စပျလဉြျး၍ အခွခေံပညာ ဦးစီး ဌာနညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျက ထိုသို့ဆောငျရှကျခွငျးမှာ မူဝါဒရေးရာ လမျးညှှနျသည့ျ နိုငျငံခေါငျးဆောငျမြားက ညှှနျကွားခွငျးဖွဈသည့ျအတှကျ လုပျဆောငျရမညျဖွဈကွောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့သညျ။ သို့သောျ မညျသည့ျ ပုဂ်ဂိုလျက ပွောဆိုခဲ့သညျဟူ၍မူ အသအေခြာ ပွောကွားခဲ့ခွငျး မရှိခဲ့ပေ။ ထိုကိစ်စနှင့ျပတျသကျပွီး အစိုးရဘာလုပျ လုပျ ထောကျခံနသေူမြားကလညျး ဆရာ ဆရာမမြား၊ ကြောငျးသူ ကြောငျးသာမြားကို အပွဈပငျ ဆိုလိုကျကွ သေးသညျ။ ပညာရေးဆိုငျရာမူဝါဒမြားကို ပညာရေးနယျပယျအသီးသီးမှ အသိပညာရှငျ၊ အတတျပညာရှငျမြား ပါဝငျ၍ နိုငျငံတကာအတှေ့အကွုံမြားကို အခွခေံကာ အခြိနျယူရေးဆှဲထားခွငျးဖွဈသညျ။ မွနျမာနိုငျငံတှငျ တဈဦးတဈယောကျတညျးအပေါျ အလှနျအကြှံ မှီခိုအားထားမှုနှင့ျ အာဏာရှိသူမြားအကွိုကျ မငျးလိုလိုကျ မငျးကွိုကျဆောငျသည့ျ ”မငျးမွှောငျ”မြား၏ လုပျရပျကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံသညျ ဒုက်ခနှံတှငျး သကျဆငျးရမည့ျ အခွအေနမြေားသို့ ဆိုကျရောကျရခွငျးမြားရှိခဲ့သညျ။ သငျခနျးစာအဖွဈ ရယူကွဖို့လိုသညျ။ ပညာရေးဆိုငျရာ မူဝါဒမြား ပွောငျးလဲဖောျဆောငျရာတှငျ မွစေမျးခရမျးပြိုးသည့ျသဘောဖွင့ျ လူငယျမြားအား အစမျးသပျခံမြား အဖွဈ သဘောမထားသင့ျပေ။
ထိုကိစ်စနှင့ျစပျလဉြျးပွီး အခွခေံနှင့ျအဆင့ျမွင့ျပညာရေးဆိုငျရာပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုကောျမတီ (JCBHE) ကလညျး မွနျမာ့ရမွေေ သဘာဝတောတောငျ အခွအေနနှေင့ျ ပွညျသူလူထုတို့၏ရုနျးကနျ လှုပျရှားနရေသည့ျ အခြိနျကာလကို ထည့ျသှငျးစဉျးစားထားခွငျးမရှိဘဲ အနောကျတိုငျး ရာသီဥတုအပေါျအခွခေံထားသည့ျ သငျရိုး ညှှနျးတမျးမြားကို ပုံတူကူးဆောငျရှကျနခွေငျးသာဖွဈကွောငျး၊ ဒီမိုကရစေီအစိုးရ လကျထကျတှငျ ပညာရေး ဝနျကွီးဌာန၏ မိဘပွညျသူလူထုတဈရပျလုံး၏ သဘောထား၊ ဆရာဆရာမမြား၏ သဘောထားကို အလြှငျး ဂရုပွု ထည့ျသှငျးစဉျးစားခွငျးမရှိဘဲ အာဏာရှငျဆနျစှာ မတရားသော အမိန့ျ၊ ညှှနျကွားခကြျမြားကို ခမြှတျ အကောငျအထညျ ဖောျဆောငျနခွေငျးကို လုံးဝဆန့ျကငြျ ကန့ျကှကျကွောငျး သဘောထားကွညောခကြျ ထုတျ ပွနျခဲ့သညျ။
အဆိုပါ ထုတျပွနျခကြျတှငျ ၂ဝ၁၉-၂ဝ၂ဝ ပညာသငျနှဈ၌ ပညာရေးဝနျကွီးဌာန အခွခေံပညာဦးစီး ဌာနမှ အခွခေံပညာကြောငျးမြား၏ စာသငျကာလတိုးမွှင့ျခွငျးနှင့ျ မတျလအတှငျး စာမေးပှဲမြား ကငြျးပခွငျး၊ ကြောငျးတှငျးစဈစာမေးပှဲမြားကို တက်ကသိုလျဝငျစာမေးပှဲပွီးမှ စဈဆေးရနျ စီစဉျဆောငျရှကျမှုကွောင့ျ အခွခေံ ပညာကဏ်ဍတှငျ တာဝနျထမျးဆောငျနသေော ပညာရေးဝနျထမျးမြား၊ ကြောငျးသား ကြောငျးသူမြားနှင့ျ ကြောငျးသားမိဘမြားတှငျ အခကျအခဲမြားစှာ ရငျဆိုငျရဖှယျရှိသကဲ့သို့ အခွခေံပညာကဏ်ဍ၌လညျး ဝဖေနျမှုမြား မွင့ျတကျလာနသေညျကို တှေ့ရှိရကွောငျး၊ အခွခေံပညာကဏ်ဍရှိ ပညာရေးဝနျထမျးမြားအနဖွေင့ျ ၂ဝ၂ဝ ပွည့ျနှဈ ဇနျနဝါရီ၊ ဖဖေောျဝါရီ၊ မတျလအတှငျး လုပျငနျးတာဝနျမြား မြားပွားနသေည့ျအပွငျ ပညာရေးဌာနမှ စာသငျခြိနျတိုးခွငျးနှင့ျ စာမေးပှဲစဈဆေးခွငျးမြားကို ပွငျဆငျပွောငျးလဲမှုမြား မပွုလုပျပေးပါကလညျး နိုငျငံ့ ဝနျထမျးမြားဖွဈသဖွင့ျမ ညျသည့ျအခကျအခဲမြားရှိနသေညျဖွဈစေ ကြပှေနျအောငျ တာဝနျထမျးဆောငျရမညျ ဖွဈသဖွင့ျ ပညာရေးဝနျကွီးဌာနအနဖွေင့ျ မွပွေငျတှငျ လိုကျနာကငြ့ျသုံးရနျ မဖွဈနိုငျသော အမိန့ျ ညှှနျကွားစာ မြားကို အကွိမျကွိမျထုတျပွနျခဲ့ပွီး ကန့ျကှကျမှုမြားကွောင့ျ ပွနျလညျပွငျဆငျခကြျမြားကိုလညျး အကွိမျကွိမျ ထုတျပွနျနရေသညျကိုလညျး အထူးသတိခပြျစခေငြျကွောငျး ဖောျပွထားသညျ။
ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပွောရလြှငျ ပညာရေးဝနျကွီးဌာန၏ ပညာရေးကဏ်ဍတှငျ အပွောငျးအလဲ လုပျဆောငျမှု မြားကို လကျခံသင့ျသလောကျ လကျခံပါသညျ။ ထိုအပွောငျးအလဲမြားသညျ နိုငျငံ၏ အနာဂတျနှင့ျ တိုကျရိုကျ သကျဆိုငျနသေောကွောင့ျ စိတျကူးတည့ျရာ အပွောငျးအလဲမြား မဖွဈဖို့ လိုပါသညျ။ ရှေ့က အုပျခြုပျသှားသည့ျ အစိုးရ လုပျခဲ့သညျမြားနှင့ျ မတူညီအောငျ လုပျပွမညျ ပုံးစံမြိုးနှင့ျ ပွောငျးလဲမှုကိုတော့ ကြှနျတောျတို့ ပွညျသူမြား က မလိုလားပေ။ ပညာရေးကဏ်ဍတှငျ အခွားသော ပွောငျးလဲမှုမြားကို မကွည့ျပါနှင့ျဦး။ ယခုထုတျ ပွနျလိုကျ သော စာသငျကာလတိုးမွှင့ျခွငျးနှင့ျပတျသကျသည့ျ ထုတျပွနျခကြျနှင့ျ ရညျရှယျခကြျသညျပငျလြှငျ တောျတောျ အဆငျမပွဖွေဈနသေညျ။ ကလေးကစားသလို လုပျနေ၍ မရပေ။ “ငါတို့ဘာလုပျလုပျ ပွညျသူက ထောကျခံမှာ ပဲ” ဟူသော ဘဝငျမွင့ျစိတျမြား၊ အတ်တ၊ မာနျ၊ မာနမြားကိုလညျး ဖယျခှာထားသင့ျသညျ။ စနဈတဈခု အပွောငျး အလဲလုပျရာတှငျ ကွိုတငျပွငျဆငျမှုနှင့ျ မွပွေငျအခကျအခဲမြားအား သုတသေနပွုမှုအားနညျးလြှငျ လကျတှေ့ အကောငျအထညျဖောျဆောငျရှကျရာတှငျ ကွီးမားသောအခကျအခဲ၊ အကပြျအတညျးမြား ရငျဆိုငျကွုံတှေ့ရမညျ ဖွဈသညျ။ အစိုးရအနဖွေင့ျ ပွညျသူမြား၏ သဘောဆန်ဒကို လဈလြူရှုထားလို့ မရပေ။ အစိုးရက ပွညျသူကို လဈ လြူရှုလြှငျ ပွညျသူကလညျး အစိုးရကို လဈလြူရှုကွပလေိမ့ျမညျ။
အခြုပျဆိုရလြှငျ ၂ဝဝ၈ ခုနှဈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒေ အခနျး(၁) နိုငျငံတောျအခွခေံမူမြား၊ အပိုဒျ ၄။ နိုငျငံတောျ၏ အခြုပျအခွာအာဏာသညျ နိုငျငံသားမြားထံမှဆငျးသကျပွီး နိုငျငံတဈဝနျးလုံး၌ တညျသညျဟူ သော အခကြျကို ထောကျထား၍လညျးကောငျး၊ အခနျး(၅) ပုဒျမ ၂၃၂ (ဇ) ပွညျထောငျစုဝနျကွီးမြားသညျ နိုငျငံတောျသမ်မတကို တာဝနျခံရမညျဟူသော ဥပဒပေါအခကြျမြားကို အဆင့ျဆင့ျသုံးသပျပါက အမြားပွညျသူ လူထုဆန်ဒကို အစိုးရက ပွညျသူလူထုထံ အစီရငျခံရနျ လိုအပျကွောငျး၊ ပညာရေးဝနျကွီးဌာနအနဖွေင့ျ မိဘ ပွညျသူလူထုနှင့ျကလေးမြားအတှကျ လကျတှေ့မဆနျသော စိတျကူးယဉျပညာရေး အကောငျအထညျဖောျမှုမြား ကို ပွုလုပျပွီး အနာဂတျမြိုးဆကျသဈလူငယျမြားအား လကျတည့ျစမျးနခွေငျးမြားမပွုလုပျသင့ျပေ။ ပညာရေး ဝနျကွီးဌာနအနဖွေင့ျ အခွခေံပညာကြောငျးမြား၏ စာသငျကာလတိုးမွှင့ျခွငျးနှင့ျ စာမေးပှဲကာလ သတျမှတျခွငျး မြားကို ပွုပွငျပွောငျးလဲ ဆောငျရှကျရာတှငျ လုံလောကျသည့ျ သုတသေနပွုမှုနှင့ျ အောငျမွငျစှာ အကောငျ အထညျဖောျ ဆောငျရှကျနိုငျမည့ျနညျးလမျးနှင့ျ အထောကျအပံ့မြားကို ဖွည့ျဆညျး ပွုပွငျပွီးမှသာ ဆကျလကျ ဆောငျရှကျသင့ျ၊ မသင့ျကို ဆုံးဖွတျသင့ျပါသညျ။ ထို့ကွောင့ျ ပညာရေးဝနျကွီးဌာနအနဖွေင့ျ နိုငျငံတောျ၏ ပညာရေးကို ဘာတဈခုမြှ အကြိုးမပွုဘဲ ဆရာ၊ ဆရာမမြား၊ မိဘမြား၊ ကြောငျးသား၊ ကြောငျးသူမြားကို ဒုက်ခ အခကျအခဲတှေ့စမေည့ျ စာသငျခြိနျကာလ တိုးမွှင့ျသတျမှတျခွငျး မပွုလုပျသင့ျကွောငျး ရေးသားလိုကျရပါ သညျ။
ရဲရင့ျနှငျးဆီ