ျပည္ သူ ေတြ ကို ဖိ နွိပ္ တဲ့ ဥ ပ ေဒ ေတြ ျပင္ ဆင္ ေပး ဖို႔ ေတာင္း ဆို ၾက တယ္ ။ အ ရင္ စစ္ အ စိုး ရ လက္ ထက္ က ေတာင္း ဆို တာ ဆို ရင္ မ ထူး ဆန္း ေပ မယ့္ အ ခု ဒီ မို က ေရ စီ အ ရပ္ သား အ စိုး ရ ဆီ က ေတာင္း ဆို တာ က ထူး ဆန္း ေန သ လို ျဖစ္ ေန တယ္ ။
” မဲ များ ရာ အ နိုင် လုပ် နေ ကြ တယ် ”
အဲ့ ဒီ စ ကား ကို တပ် မ တော် သား ကိုယ် စား လှယ် တွေ က ပြော ခဲ့ တာ ။
ဒီ မို က ရေ စီ ဆို တာ မဲ များ ရာ ကို အ နိုင် ပေး ပြီး အ ကောင် အ ထည် ဖော် နေ ကြ ရ တဲ့ စ နစ် မ ဟုတ် ဘူး လား ။
အ မှန် တော့ မြန် မာ နိုင် ငံ လို လူ မျိုး စု အ များ အ ပြား ရှိ တဲ့ နိုင် ငံ မှာ မဲ များ ရာ ကို အ နိုင် လို့ သ ဘော ထား ပြီး အ ကောင်း အ ထည် ဖော် မယ့် စ နစ် က သိပ် တော့ အံ မ ဝင် ပါ ဘူး ။ လူ မျိုး တစ် မျိုး လုံး ပါ နိုင် တဲ့ လူ နည်း စု ဆို တဲ့ ဖက် က အ မြဲ ရှိ နေ နိုင် လို့ ပါ ။
အ များ စု ဆ န္ဒ ကို အ ကောင် အ ထည် ဖော် မယ် ဆို ရင် တောင် အ နည်း စု သ ဘော ထား ကို နား လည် ပေး ဖို့ သင့် မယ် လို့ ထင် သ လို အ ကောင် အ ထည် ဖော် တဲ့ ကိ စ္စ က လည်း မှန် ကန် ပါ တယ် လို့ သက် သေ ပြ နိုင် သင့် တယ် ။
အ ခု နိုင် ငံ တ ကာ က မြန် မာ နိုင် ငံ ကို ပြည် သူ တွေ ကို ဖိ နှိပ် တဲ့ ဥ ပ ဒေ တွေ ပြင် ဆင် ပေး ဖို့ တောင်း ဆို ကြ တယ် ။ အ ရင် စစ် အ စိုး ရ လက် ထက် က တောင်း ဆို တာ ဆို ရင် မ ထူး ဆန်း ပေ မယ့် အ ခု ဒီ မို က ရေ စီ အ ရပ် သား အ စိုး ရ ဆီ က တောင်း ဆို တာ က ထူး ဆန်း နေ သ လို ဖြစ် နေ တယ် ။
မြန် မာ အ စိုး ရ က ဝေ ဖန် သူ များ အား အ ပြစ် ပေး ရန် မ တော် မ တ ရား ဥ ပ ဒေ များ ကို အ သုံး ပြု နေ တယ် လို့ လူ့ အ ခွင့် အ ရေး ဆိုင် ရာ စောင့် ကြည့် ရေး အ ဖွဲ့ ( HRW ) က ပြော တယ် ။ သူ တို့ က ဆယ် စု နှစ် အ တန် ကြာ အ တွင်း မြန် မာ နိုင် ငံ ၏ ပ ထ မ ဆုံး ဒီ မို က ရေ စီ ခေါင်း ဆောင် သည် လွတ် လပ် စွာ ပြော ဆို ခွင့် ကို အ ကာ အ ကွယ် ပေး လိမ့် မည် ဟူ သည့် မျှော် လင့် ချက် များ ကို တစ် ဟုန် ထိုး ပျောက် ကွယ် စေ ခဲ့ သည် လို့ ရေး သား ဖော် ပြ တယ် ။
အ မှန် တော့ ဒီ မို က ရေ စီ ခေါင်း ဆောင် က လုပ် တာ တော့ မ ဟုတ် ပါ ဘူး ။ နောက် လိုက် တွေ အ ကဲ ပို ခဲ့ ကြ တာ ပါ ။ သား သ မီး မ ကောင်း မိ ဘ ခေါင်း ဖြစ် ရ တာ ပါ ။
အ ခု လို စွတ် စွဲ တာ ထူး ဆန်း နေ သ လို ဖြစ် နေ ပေ မယ့် သေ ချာ ပြန် တွေး ကြည့် ရင် မ ထူး ဆန်း ပါ ဘူး ။ အ စိုး ရ အ ဖွဲ့ ဝင် တစ် ချို့ အ မှား ဆက် တိုက် လုပ် ခဲ့ ကြ တယ် ။ အဲ့ ဒီ အ မှား လုပ် တဲ့ သူ တွေ ကို မ ထိ ရဲ ကြ ဘူး ။ မီ ဒီ ယာ ဖိ နှိပ် မှု တွေ အ ပါ အ ဝင် အ များ အ ပြား စိတ် ဆ န္ဒ နောက် လိုက် ခဲ့ ကြ ပါ တယ် ။
အ ခု ကို ပဲ ဗိုလ် ချုပ် ရုပ် တု စိုက် ထူ ခြင်း မ ပြု ရန် အ တွက် လွိုင် ကော် မြို့ က န္ဒာ ဟေ ပန်း ခြံ အ နီး တွင် ဖွင့် လှစ် ထား တဲ့ က ရင် နီ ပြည် လူ ငယ် များ ၏ သ ပိတ် စ ခန်း ကို ရဲ တပ် ဖွဲ့ ဝင် တွေ က အင် အား သုံး ပြီး လူ ငယ် ၂၀ ကို ငြိမ်း စု စီ ပုဒ် မ နဲ့ အ မှု ဖွင့် ခဲ့ တယ် ။
ဗိုလ် ချုပ် ရုပ် တု စိုက် ထူ တာ အ ပြစ် မ ဟုတ် ပေ မယ့် ဗိုလ် ချုပ် ရုပ် တု ၊ ဗိုလ် ချုပ် တံ တား အ စ ရှိ တာ တွေ နဲ့ ပတ် သက် တဲ့ သူ တွေ တ ရား စွဲ ခံ နေ ရ တာ ကို မြင် နေ ကြား နေ ရ တယ် ။ ကန့် ကွက် လည်း ဆက် လုပ် မယ့် အ တူ တူ ကန့် ကွက် တဲ့ သူ တွေ ကို အ မှု မ ဖွင့် ရင် ပို ကောင်း နိုင် ပါ တယ် ။ နိုင် ငံ တ ကာ အ မြင် မှာ တော့ အ စိုး ရ က အ ရေး ယူ နေ တယ် ဆို တာ ကို ပဲ မြင် ကြ မှာ ပါ ။
ဒီ မို က ရေ စီ ဆို တာ အ မှန် တွေ ၊ လုပ် သင့် လုပ် ထိုက် တာ တွေ ကို လုပ် နေ တဲ့ စ နစ် မ ဟုတ် ပဲ မဲ များ ရာ လုပ် နေ တဲ့ စ နစ် အ ဖြစ် အ တင်း အ ကောင်း အ ထည် ဖော် နေ ကြ တယ် လို့ ပြည် သူ တွေ မြင် လာ ကြ မယ် ဆို ရင် မ ကြာ ခင် အ ချိန် မှာ ဒီ မို က ရေ စီ စ နစ် ကို မြန် မာ ပြည် သူ တွေ အ လို မ ရှိ ဆန့် ကျင် လာ နိုင် ပါ လိမ့် မယ် ။
လော လော ဆယ် ကို ပြည် နယ် တစ် ချို့ မှာ အ ရပ် သား ဒီ မို က ရေ စီ အ စိုး ရ ကို ပြင်း ပြင်း ထန် ထန် ဆန့် ကျင် လာ ကြ တာ မြင် တွေ့ ရ ပါ တယ် ။ လက် ရှိ အ စိုး ရ ဟာ ဒီ မို က ရေ စီ စ နစ် ဟာ တစ် ခြား စ နစ် တွေ ထက် ပို ကောင်း ပါ တယ် ဆို တာ ကို သက် သေ ပြ ဖို့ တာ ဝန် ရှိ ပါ တယ် ။
HRW က အာ ရှ ရေး ရာ ဥ ပ ဒေ အ ကြံ ပေး နဲ့ အ စီ ရင် ခံ စာ ရေး သား သူ လင် ဒါ လက် ခ ဒါ က ” ဒေါ် အောင် ဆန်း စု ကြည် အ စိုး ရ အ ဖွဲ့ ဟာ တပ် မ တော် အ စိုး ရ တွေ က အ သုံး ပြု ခဲ့ တဲ့ ဖိ နှိပ် ရေး လက် နက် က ရိ ယာ တွေ ကို ဖျက် သိမ်း ဖို့ တ ကယ် အ ခွင့် အ ရေး ရှိ ခဲ့ ပါ တယ် ။ ဒါ ပေ မဲ့ အဲ့ ဒီ အ စား အဲ့ ဒီ ဥ ပ ဒေ တွေ ကို ပဲ ငြိမ်း ချမ်း စွာ ဝေ ဖန် သူ တွေ နဲ့ ဆ န္ဒ ပြ သူ တွေ အ ပေါ် ကျင့် သုံး ခဲ့ ပါ တယ် ” လို့ ပြော ခဲ့ တယ် ။
သူ က ဆက် ပြီး ” ဒီ အ နေ အ ထား ကို ပြန် လှန် ဖို့ သိပ် ပြီး နောက် မ ကျ သေး ပါ ဘူး ။ မြန် မာ နိုင် ငံ မှာ ပြော ဆို မှု နဲ့ စု ဝေ မှု တွေ ကို အ ပြည့် အ ဝ ကာ ကွယ် ပေး ဖို့ ခြေ လှမ်း တွေ လှမ်း ရ ပါ မယ် ” လို့ ပြော ခဲ့ သေး တယ် ။
ပြန် လှန် ဖို့ ဆို တာ အ စိုး ရ သည်း ခံ ဖို့ ပြော တာ ပါ ။ ကိုယ့် သ ဘော ကို ပဲ ရှေ့ တန်း မ တင် ဖို့ ပြော တာ ။
သူ တို့ က တော့ အ ပြင် က ကြည့် ပြီး တစ် ခြား ကိ စ္စ တွေ ကို ပါ ချိန် ထိုး ပြော ဆို နေ ကြ တာ ပေါ့ ။ အ ခု လို စွတ် စွဲ လို့ ရ အောင် လည်း ပြည် တွင်း က ရ ဟန်း ရှင် လူ တစ် ချို့ က ပါ တ မင် ပုံ ဖော် ခဲ့ ကြ တာ လည်း ရှိ ပါ တယ် ။ သို့ သော် နိုင် ငံ တ ကာ အ မြင် မှာ တော့ အာ ဏာ ရှိ တဲ့ အ စိုး ရ ရဲ့ တုန့် ပြန် မှု ကို သာ ကြည့် ရှု ဆုံး ဖြတ် ကြ ပါ တယ် ။
၂၀၁၆ ခု နှစ် နောက် ပိုင်း ဆက် သွယ် ရေး ဥ ပ ဒေ နဲ့ တ ရား စွဲ တာ ၁၄၀ မှု ရှိ တယ် ။ တစ် နှစ် ကို ၄၂ မှု တစ် လ ၄ မှု လောက် တ ရား စွဲ နေ တယ် ။ ၆၆ဃ တို့ ၅၀၅ ( ခ ) တို့ ကို အ ခု ထိ အ သုံး ပြု နေ တုန်း ပါ ပဲ ။
လက် ရှိ အ စိုး ရ ကို နိုင် ငံ တ ကာ မှာ အ ခု လို အ ပြစ် ဖြစ် စေ တဲ့ အ ထဲ မှာ အ စိုး ရ ကို ထောက် ခံ ကြ တဲ့ အ မာ ခံ တွေ ကြောင့် လည်း ဖြစ် ရ ပါ တယ် ။ မ သင့် လျှော် တဲ့ ၊ မ စွဲ ဆို သင့် တဲ့ တ ရား စွဲ ဆို မှု တွေ မှာ အ စိုး ရ က စွဲ တာ ဆို ရင် ထောက် ခံ သူ တွေ က ငြိမ် နေ ကြ ပြီး မှား ကြောင်း ပြော တဲ့ သူ တွေ ကို လိုက် လံ တိုက် ခိုက် ကြ တာ အ စိုး ရ ကို အ ရှက် ကွဲ စေ ပါ တယ် ။
အ ရင် အ စိုး ရ အ ဆက် ဆက် မ မှန် မ ကန် ဥ ပ ဒေ လက် တစ် လုံ ခြား လုပ် ပြီး ကိုယ့် လူ တွေ ကို အ ကျိုး ဖြစ် စေ ခဲ့ ကြ တယ် ။ ဒါ ကြောင့် ဒီ အ စိုး ရ ပြောင်း လိုက် တယ် ။ ဒီ အ စိုး ရ လည်း လိုက် လုပ် တယ် ။
ဒါ ကြောင့် အ ရင် အ စိုး ရ အ ဆက် ဆက် မ မှန် မ ကန် ဥ ပ ဒေ လက် တစ် လုံ ခြား လုပ် ပြီး ကိုယ့် လူ တွေ ကို အ ကျိုး ဖြစ် စေ ခဲ့ ကြ တယ် ။ ဒါ ကြောင့် ဒီ အ စိုး ရ ပြောင်း လိုက် တယ် ။ ဒီ အ စိုး ရ လည်း လိုက် လုပ် တယ် ။ ဒါ ကြောင့် မ သင့် ကြောင်း ထောက် ပြ ရင် အ မာ ခံ တွေ က အ ရင် လူ တွေ လည်း လုပ် တာ ပဲ တို့ ၊ အ ရင် လူ တွေ ကို အ ရင် ပြော အုံး တို့ နဲ့ ကာ ကွယ် ပေး ကြ တာ နား မ လည် နိုင် အောင် ဖြစ် ကြ ရ တယ် ။
သိ သိ သာ သာ အ မှား များ ကို လည်း အ စိုး ရ လုပ် ရင် ငြိမ် ခံ နေ ကြ ပြီး ဆန့် ကျင် ဖက် ကို သာ အ ပြစ် ဖို့ နေ တာ လည်း လက် ရှိ အ စိုး ရ လက် ထက် မှာ ထင် ရှား လာ တဲ့ ကိ စ္စ တွေ ဖြစ် သ လို နိုင် ငံ တ ကာ က စောင့် ကြည့် နေ သူ တွေ နဲ့ ရင်း နှီး မြုတ် နှံ မှု ပြု ချင် တဲ့ သူ တွေ အ ပြစ် ပြော စ ရာ လက် တွန့် စ ရာ ဖြစ် ပါ တယ် ။
လွိုင် ကော် က လို သူ့ ဆ န္ဒ နဲ့ မ ကိုက် ညီ လို့ ဆ န္ဒ ဖော် ထုတ် တာ ကို ကိုယ့် ဆ န္ဒ နဲ့ မ ကိုက် ညီ ဘူး ဆို ပြီး အ မှု ဖွင့် အ ရေး ယူ နေ တာ မျိုး အ မြဲ လုပ် နေ ရင် ဝေ ဖန် ထောက် ပြ နေ တဲ့ သူ တွေ အ လွန် မ ဟုတ် တော့ ပဲ လုပ် နေ တဲ့ သူ အ လွန် ဖြစ် သွာ စေ နိုင် ပါ တယ် ။
ဒီ မို က ရေ စီ ဆို တာ မဲ များ ရာ အ နိုင် ယူ ကြ တယ် ဆို ပေ မယ့် အဲ့ ဒီ သ ဘော မ သက် ရောက် ဖို့ တော့ အ ရေး ကြီး တယ် ။
အဲ့ ဒီ ပုံ စံ ကို ဖော် ဆောင် မယ် ဆို ရင် တော့ အာ ဏာ ရှင် နဲ့ မ ထူး ခြား ပဲ အာ ဏာ ရှင် နိုင် ငံ တစ် ခု သာ ပြန် ဖြစ် လာ နိုင် မယ် ဆို တာ ကို တော့ ကြို တင် မြင် မိ ထား စေ ချင် ပါ တယ် ။
မိုး တင့် ( ရန် ကုန် တ က္က သိုလ် )
၃ ၊ ၂ ၊ ၂၀၁၉