———————————————————————
ကွိုကျသညျဖွဈစေ၊ မကွိုကျသညျဖွဈစေ ရှိရငျး ဥပဒမြေားကို လိုကျနာကွရသညျ
EPN
အတှေးအမွငျဆောငျးပါး၊ စကျတငျဘာ ၁၅
ဗိုလျကရြေးသညျ
ကခငြျပွညျနယျသညျ သယံဇာတပေါကွှယျဝခွငျး၊ ပွငျပနိုငျငံခွားရငျးနှီးမွုပျနှံမှု မွှင့ျတကျလာခွငျး၊ လှပသော သဘာဝပတျဝနျးကငြျ မြားပွားနခွေငျး၊ တိုငျးရငျးသား လူမြိုးပေါငျးစုံနထေိုငျကွခွငျး၊ ရှားပါးတောရိုငျး တိရိစ်ဆာနျရှိ နခွေငျးတို့ကွောင့ျ ကခငြျပွညျနယျသညျ တနျဖိုးမဖွတျနိုငျဘဲ လခေံ၊ ရခေံ၊ မွခေံကောငျးမှနျသည့ျ ပွညျနယျဖွဈသညျ။
ယခုလို ဖွဈတညျနသေော ကခငြျပွညျနယျတှငျ မွနျမာနိုငျငံအတှငျးရှိ အခွားသော တိုျငျးနှင့ျ ပွညျနယျမြားနှင့ျ မတူဘဲ ထူးခွားဖွဈစဉျမြား သညျ နှဈစဉျ၊ လစဉျ မရိုးနိုငျအောငျပငျ ရှိနသေညျကို သတိထားမိသညျ။ အကဉြျးပွောရမညျဆိုလြှငျ မှုခငျး ဖွဈစဉျမြား၊ ဆှေးနှေးပှဲမြားနှင့ျ ဆန်ဒထုတျဖေါျမှုမြားအပါအဝငျ အခွားသော ဖွဈစဉျမြိုးမြားလညျး ဖွဈနကွေသညျ ကို သတိထားမိသညျ။
ဤနရောမှာ နှဈစဉျနှဈတိုျငျးလို သကျဆိုငျရာအုပျခြုပျသူမြားနှင့ျ လူထုတို့ကွား ထိပျတိုကျကွုံတှေ့နကွေသည့ျ အကွောငျး ကိစ်စတဈခုကို ဦးတညျခကြျ (Focus)ထားပွီး ရေးသားတငျပွရမညျဆိုလြှငျ လတျတလော မွဈကွီးနား မွို့တှငျးမှာ ဖွဈပှားခဲ့သည့ျ ငွိမျး၊ စု၊ စီ ပုဒျမဖွင့ျ တရားစှဲဆိုခွငျး၊ ယငျးစှဲဆိုခွငျးကို တရားရုံးကွားနာခွငျး၊ အမိန့ျခြ ခွငျးမြားအကွောငျး ဖွဈသညျ။
အဘယျကွောင့ျဆိုသောျ မွဈကွီးနားမွို့မှာနညျးတူ အခွားသော ဒသေမြားတှငျလညျး သကျဆိုငျရာ အကွောငျး အရာအလိုကျ ကှဲလှဲ၍ ဆန်ဒထုတျဖေါျမှုမြားရှိနသေောျလညျး ယငျးဆန်ဒထုတျဖေါျပှဲမြားနှင့ျမတူညီသညျမှာ ဆန်ဒ ထုတျဖေါျမှု ပှဲတိုငျးလိုလိုမှာ မွဈကွီးနား၌ ပွုလုပျသည့ျ ဆန်ဒပွပှဲမြားသညျ ရဲတပျဖှဲ့၏ ငွိမျး၊ စု၊ စီ ဥပဒအေရ တရား စှဲဆိုခံနရေသူ မြားနကွေောငျးကို လူတိုငျးကွားသိခဲ့မညျဖွဈသညျ။
၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒတှေငျ နိုငျငံသား၊ နိုငျငံသားမြား၏ မူလအခှင့ျအရေးနှင့ျ တာဝနျမြားနှင့ျ စပျလဉြျး၍ အခနျး(၈) ပုဒျမ ၃၅၄၊ ပုဒျမခှဲငယျ(က)တှငျ မိမိ၏ ယုံကွညျခကြျ၊ ထငျမွငျယူဆခကြျမြားကို လှတျလပျစှာ ထုတျ ဖေါျခှင့ျ၊ ရေးသားဖွန့ျဝခှေင့ျ၊ ပုဒျမခှဲငယျ (ခ) တှငျ လကျနကျအမပါဘဲ ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှင့ျနှင့ျ စီတနျးလှည့ျလညျ ခှင့ျရှိကွောငျး ပွဌာနျးထားသညျ။
ထို ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒဖေေါျပွခကြျအရ နိုငျငံသားတိုငျးသညျ ဥပဒပွေဌာနျးခကြျနှင့ျအညီ မိမိတို့၏ ခံစားခကြျ၊ ထငျမွငျယူဆခကြျမြားကို လှတျလပျစှာ ရေးသား၊ ပွောဆို၊ ထုတျဖေါျခှင့ျရှိသညျ။ ဤအခကြျမြားကို ကွည့ျခွငျး အားဖွင့ျ လကျရှိ ကခငြျလူငယျအဖှဲ့မြား၏ ဆောငျရှကျခကြျမြားသညျ ဖှဲ့စညျးပုံပါ ပွဌာနျးခကြျအတိုငျး လုပျဆောငျ ခဲ့ခွငျးဖွဈသညျဟု ဆိုနိုငျသညျ။
ဤကဲ့သို့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒပေါ ပွဌာနျးခကြျမြားနှင့ျ အညီဆောငျရှကျခွငျးဖွဈသညျဟုဆိုသောျ ရဲတပျ ဖှဲ့က အဘယျကွောင့ျ တရားစှဲဆိုနသေနညျးဟု မေးခှနျးထုတျရမညျဖွဈသညျ။ သို့သောျ ယခုကဲ့သို့ ဆန်ဒထုတျ ဖေါျမှုမြားနှင့ျ ပတျသကျ၍ ငွိမျးခမြျးစှာ စီတနျးလှည့ျခွငျးကို မညျသည့ျနရောမှာ ပငျဖွဈစေ လူအမြားစု စုဝေးခွငျး၊ စီတနျးခွငျး၊ ဟောပွော ခွငျး၊ မိမိခံစားခကြျကို စုဝေးထုတျဖေါျခွငျး အစရှိသညျမြားကို လုပျဆောငျရာတှငျ ငွိမျး၊ စု၊ စီတငျပွပွီးမှ လုပျဆောငျရမညျဟု ပွဌာနျးထားသညျ။
ဆိုလိုရငျးမှာ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံ ဥပဒေ၏ ပွဌာနျးခကြျသညျ နိုငျငံသားတိုငျး လိုကျနာရမည့ျ ပငျမ ဥပဒေ ဖွဈသလို ယငျးဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒေ အောကျမှာ ပွဌာနျးထားသည့ျ သကျဆိုျငျရာအလိုကျ နညျးဥပဒကေဲ့သို့ သော လုပျဆောငျခကြျတိုငျး လိုကျနာရမည့ျ ဥပဒအေသီးသီးရှိပသေညျ။
မညျသို့ပငျဆိုစကောမူ ဒီမိုကရစေီပွည့ျဝခံစားရသော နိုငျငံမြားနှင့ျ ဒီမိုကရစေီမထှနျးကားသေးသောနိုငျငံမြား၊ ဒီမိုကရစေီနိုငျငံသို့ အသှငျကူးပွောငျးနဆေဲ နိုငျငံမြားတှငျ အုပျခြုပျသူမြားနှင့ျ နိုငျငံသူ၊ နိုျငျငံသားမြားအကွားမှာ ခွားနားမှုမြားရှိနိုငျသညျ။ ထို့ကွောင့ျ အဓိက ဆိုလိုရငျးသညျ မညျသည့ျ လှုပျရှားမှုမဆို ဆောငျရှကျမညျဆိုပါက သကျဆိုငျရာ ဌာနမြား၏ ပွဌာနျးခကြျအတိုငျး ဆောငျရှကျရမှာဖွဈသညျ။ ဖေါျပွထားသည့ျအတိုငျး လုပျဆောငျရ မညျဖွဈသညျ။
လတျတလော ကခငြျပွညျနယျအတှငျး ဖွဈပှားနသေော ဖွဈစဉျမြားကို ကွည့ျလြှငျ လုပျဆောငျသူမြားနှင့ျ ဆောငျ ရှကျရခွငျး၏ ရညျရှယျခကြျ ကောငျးမှနျသောျလညျး လကျတှေ့လုပျဆောငျသည့ျ အခကြျအပေါျ ကွည့ျပွီး ဥပဒေ နညျးလမျးကမြကကြို ဆုံးဖွတျရမညျဖွဈသညျ။
ထို့ကွောင့ျ မညျသည့ျ နိုငျငံ၌မဆို ယငျးနိုငျငံ၏ ဥပဒကေို ကွိုကျသညျဖွဈစေ၊ မကွိုကျသညျဖွဈစေ၊ ၎င်းငျးနိုငျငံ အ တှငျးရှိ နိုငျငံသားတိုငျး လိုကျနာရမညျဖွဈကွောငျး သိစလေိုရငျး ဤဆောငျးပါးဖွင့ျ သတိပေး ဖေါျပွလိုကျပါသညျ။
ဗိုလျကြ
———————————————————————